ABD: Bilim insanları spor yapmanın vücuda olumlu etkilerini taklit eden ilaç geliştirdi

Bilim insanları, sıkı bir antrenmanın vücuda yaptığı olumlu etkileri taklit edebilen yeni bir ilacı başarıyla test etti.

Amerika Birleşik Devletleri’nde yer alan (ABD) Florida Üniversitesi’nden görevli bir araştırma ekibi SLU-PP-332 adlı molekül bazlı ilacı obez fareler üzerinde denedi. Deney ekibi, yapılan testlerde farelerin metabolizmasını hızlandırmayı, kas kütlesi kazanımını ve kilo kaybını artırmayı başardı.

Sağlıklı beslenme, düzenli uyku, sigara ve alkol tüketiminden kaçınma ve stresten uzak durma gibi etmenlerin yanı sıra sağlıklı bir hayat yaşamak için spor yapmanın gerekliliği tartışılmaz.

Düzenli egzersiz yapmanın vücuttaki mutluluk hormonlarını artırdığı, kalp ve solunum yolları rahatsızlıklarını azalttığı, şeker hastalığını (diyabet) önlediği ve hatta bazı kanser vakalarının iyileşmesine yardımcı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış bir bulgu.

Spor yapmanın faydaları bununla da kalmıyor. Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi’ne (NHS) göre spor yapmak beyindeki sinir sistemini uyararak stresi azaltıyor, depresyon veya demans riskini de en düşük seviyeye indiriyor.

Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre ortalama bir birey, haftada 2,5 ile 5 saat arasında orta yoğunlukta egzersiz yapılmasını öneriyor. Ne yazık ki dünya genelindeki verilere bakacak olursak yetişkinlerin yüzde 25’iyle gençlerin yüzde 80’i bu tavsiyeye uymuyor.

Bilim insanları uzun seneler boyunca vücudu yormadan, fiziksel aktivitenin yaptığı olumlu etkileri taklit edebilecek farklı yöntemler geliştirmeyi denediler. Bu yeni gelişmeyle birlikte, belki de bu konuda başarılı olmaya çok yakınlar.

Daha fazla kas, daha çok yağ yakımı

Florida Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Thomas Burris liderliğindeki ekip, SLU-PP-332 adı verilen bir molekül olan bu yeni ilacı 28 gün boyunca test etti. Araştırma sonuçları İlaç Bilimi ve Deneysel Tedavi Dergisi (Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics) adlı akademik yayında neşredildi.

SLU-PP-332 adlı ilacın, bedensel hareketlerin insan vücudunda yaptığı etkileri araştıran “egzersiz taklitleri” olarak bilinen tedavi yöntemi kapsamında incelendi.

Yaptıkları deney hakkında bilgi veren Prof. Burris, “Bu ilacın bileşiği temel olarak iskelet kasına, dayanıklılık antrenmanı sırasında gördüğünüz değişikliklerin aynısını yapmasını söylüyor.” dedi.

Bilim insanları, deneydeki farelerin alışkanlıklarında herhangi bir değişiklik olmaksızın tıpkı spor yapıyormuş gibi enerji harcamalarının arttığını, yani daha fazla kalori yaktıklarını gözlemledi.

Ayrıca bu ilacı alan farelerin vücutları deney sürecinde daha az yağ depoladı ve metabolik sistemlerinde de gelişme görüldü.

İlaç metabolizmayı uyarıp yağ yakımına odaklandırıyor

Spor yaptığımız zaman vücudumuz daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar ve dolayısıyla daha fazla oksijen yakar. Bu değişiklikleri bedenimizin en küçük yapı taşları olan hücrelerde de görebiliriz.

Florida Üniversitesi’nde yapılan bu deneyde araştırma görevlileri hücrelerin içerisinde bulunan östrojen (dişilik hormonu) ile ilgili ERR adlı reseptörlere (almaç) odaklandı.

ERR almaçları kaslar, kalp ve karaciğer gibi vücudun çok fazla enerji gerektiren kısımlarında bulunuyor. ERR’lerin artması için bedenin hareket etmesi gerekiyor. Geliştirilen ilaçtaki SLU-PP-332 molekülü de spor yapmaksızın ERR’lerin artışını hızlandırıyor.

Vücut spor yaptığı zaman belli bir müddet sonra şeker ve karbonditratların yanı sıra yağ yakımına da başlar. Bu ortalama bir insanda 20 dakika sürer. Yani yağ yakmak için kalp ritmini spor yaparak hızlandırmak ve bunu 20 dakikadan fazla yapmak gerekir. 

Ramazan orucu ya da son yıllarda popüler olan aralıklı oruç (ya da su orucu) esnasında da vücuda şeker ve karbonhidrat girmediği için yağ yakımı artar ve hızlanır.

Prof. Dr. Burris benzer etkilerin geliştirdikleri ilacın kullanımı sonrası da görüldüğünü belirtiyor: “Farelere SLU-PP-332 molekülü destekli ilacı verdiğimizde, hayvanların metabolizmalarının yağ yakmaya döndüğünü gözlemledik. Yani farelerin metabolizmaları, insanların oruç tutarken veya spor yaparken kullandıklarına çok benzeyen yağ asitlerini kullanmaya döndü. Fareler sadece yaşamlarını normal olarak sürdürürken daha fazla enerji kullanmaya başladı.”

REKLAM

SLU-PP-332 verilen deney fareleri süreç sonunda vücut kütlelerinin yüzde 12’sini kaybetti ve diğer normal beslenen farelere oranla 10 kat daha az yağ depoladı.

İlaç, obez ve diyabet hastaları için umut olabilir

İlaç gerekli test aşamalarını geçip piyasaya sürülebilirse ABD’de çok yaygın olan obezite, diyabet veya zamanla kas kütlesinde azalma yaşayan yaşlı insanlar için bir umut kapısı olabilir. Prof. Burris sözlerinde oldukça iddialı, “Bu ilaç, insanları yaşlanmalarına rağmen daha sağlıklı tutabilir.” diyor.

İlk bulgular umut verici görünse de, insanlar üzerinde denemeler başlamadan önce yan etkiler de dahil olmak üzere ek araştırmalara ihtiyaç var. 

Ancak uzmanlar her ne olursa olsun sağlıklı beslenme, düzenli uyku ve özellikle de spor yapmayı ihmal etmemeyi ve stresten uzak durmayı tavsiye ediyor.